Water speelt een enorm belangrijke rol in mijn Leegland-trilogie. Je hoeft maar naar deze twee eerste omslagen te kijken om dat te weten. De omslag van Anderland gaat Mariët Visser nog maken, maar wees gerust: ook die cover krijgt een waterthema! Water speelt ook in het echte wereldnieuws een grote rol. Overstromingen in Europa, twee orkanen die over Florida zijn geraasd, meer regen dan er normaal in een jaar valt: zo begon het ook in het verleden van mijn trilogie. Lees mijn verhaal Toen het water kwam in de bundel Welkom in de Broeikaswereld er maar eens op na. Best eng.


Macht en onmacht
Overvloedig veel water is niet het enige thema in mijn trilogie. De boeken gaan ook over macht en onmacht. Over wat er gebeurt als iemand zijn of haar macht misbruikt. Toen ik Leegland schreef dacht ik na over wat er zou gebeuren als ons land zou veranderen in een dictatuur. Hoe zou zoiets beginnen? Nou, dacht ik, dat begint vast sluipenderwijs. Eerst heb je allerlei ellende dat het land in chaos stort. Ik dacht zelf toen vooral aan oorlog om ons heen, aan het uiteenvallen van de Europese Unie waarna voormalige lidstaten ten strijde trekken tegen elkaar. Eerst met woorden, later met echte wapens. En tegelijkertijd veroorzaakt de klimaatverandering nog meer problemen, zoals overstromingen, dijkdoorbraken, voedseltekorten en ontheemden. De regering reageert hierop door de noodtoestand uit te roepen, om snel en zonder teveel omhaal de problemen op te lossen. Dat leidt dan weer tot gedoe binnen de regering waarna een paar types zelf de macht grijpen. En dan breekt er ook nog eens een pandemie uit. Vele jaren later is de noodtoestand nog altijd niet opgeheven en gaat het land gebukt onder een angstaanjagende dictatuur.

Spannend? Ja! Voorspellend? Alsjeblieft niet!
Zo stelde ik me het verleden voor dat uiteindelijk leidde tot de wereld die ik beschrijf in mijn Leegland-boeken. Spannend? Zeker! Voorspellend? Alsjeblieft niet! Liet ik me inspireren door wat er nu gebeurt in de wereld? Nee, ik schreef dat eerste boek tussen 2015 en 2019. Had ik een vooruitziende blik? Die gedachte schoot wel door me heen toen we in 2020 de coronapandemie over ons heen kregen. En nu denk ik dat weer als ik nieuws lees over de verschrikkingen in Oekraïne en het Middenoosten, als ik debatten volg in onze eigen Tweede Kamer over noodwetten, afschrikwekkende borden in Ter Apel en dreigementen.
Meer dan een spannend verhaal
Nu ik bijna klaar ben met Anderland (eind deze maand laat ik het manuscript lezen aan mijn uitgever, hebben we gisteren afgesproken – no pressure), valt het me op dat de actualiteit mijn verhaal steeds meer inhaalt. En ook dat ik die actualiteit laat doorschemeren in mijn verhaal, maar dan in een andere gedaante. Zo gaat Anderland onder andere over de vraag hoe ver je kunt gaan om een dictatuur te verslaan zonder je eigen idealen en principes te schaden. Zijn alle middelen geoorloofd? Ga je over lijken om je doel te bereiken? En in hoeverre ben je dan zelf niet net zo fout als degene die je bevecht? En hoe krijg je mensen mee in je strijd als ze niet eens weten wat het betekent om bijvoorbeeld de democratie te herstellen? Ergens in het boek vraagt iemand: wie is de baas in een democratie? Hoe kun je de democratie herstellen in een land waarvan de mensen al generaties leven onder de knoet van een dictator waardoor ze niet eens weten wat democratie inhoudt?

Wat drijft Senna, Eva, Kosse en Charlotte?
Hee, Marjan, je schrijft toch gewoon een spannend boek? Een lekkere dystopie? Een soort rollercoaster, met gevaarlijke achtervolgingen en nagelbijtende cliffhangers? Yep, dat is waar, maar ik probeer er wel meer in te stoppen dan spanning alleen. Dat was in Leegland misschien wat minder zichtbaar, maar naarmate het verhaal vordert, krijgen andere thema’s meer vorm. Zoals Senna’s schuldgevoel over het geweld zij vroeger als soldaat heeft gebruikt en de doden die ze, zoals ze het zelf zegt, altijd achter zich aan zal slepen. En Eva’s drive om goed te maken wat haar vader heeft misdaan. Kosse Lester, die in de vorige boeken nauwelijks voorkwam, heeft ook een grotere rol in dit boek. Hij wordt gezien als de man die mensen hoop geeft op een betere toekomst. Ze rekenen erop dat hij de strijd aangaat tegen de dictator. Maar is zijn leven daarom meer waard dan dat van een gemiddelde verzetsstrijder? Tot slot nog een woordje over de ‘big bad’: president Charlotte Martens, de dictator die koste wat kost aan de macht wil bijven en over lijken gaat. Wat drijft haar? Is ze gewoon een slechterik of zit er meer achter haar gedrag?
Eindigen met een daverende knal
Lang verhaal, korte conclusie: Anderland wordt het laatste deel van de Leegland-trilogie en ik doe mijn best om het verhaal dat mij nu al bijna tien jaar bezig houdt met een daverende knal te laten eindigen. En als ik nu kijk naar de versie die ik nu aan het afronden ben, denk ik dat me dat gaat lukken. Ik houd jullie op de hoogte van de vorderingen en natuurlijk laat ik ook weten wanneer het boek te koop is in de winkel! Aan de slag.
