Een roman uitbrengen is toch een beetje alsof je je pasgeboren baby in zijn blootje in de arena legt en de toeschouwers vraagt: roept u maar, wat vinden jullie van mijn kind? En dan hoop je maar dat ze een beetje lief zijn en jou en je lieveling niet opvreten of opzadelen met een enorm trauma. Een persoonlijke manier om met lezers in gesprek te gaan is tijdens een leesclubbijeenkomst.
In coronatijden vinden er natuurlijk geen leesclubbijeenkomsten plaats zoals vroeger. Voorlopig zit het er niet in: babbelen over een boek bij iemand thuis met en paar flessen wijn erbij, op een zonnige avond in het park of aan een lange tafel in een restaurant. Als je daar als schrijver bij mag zijn, kun je rekenen op een bijzondere avond. In oktober was ik zelfs nog een keer coronaproof aanwezig bij een leesclub in Friesland die mijn vorige roman Ren, Janina, Ren! hadden gelezen. Zelf ben ik ook lid van een boekenclub en die avonden zijn elke keer weer een feest. Helaas was onze laatste fysieke bijeenkomst eind juni, toen we elkaar nog in het Noorderplantsoen mochten zien. Voor Leegland heb ik inmiddels twee leesclubs meegemaakt: online via de Hebban-leesclub en vorige week in een Zoom-sessie met een groep Nederlandse vrouwen in Londen.
Leesclub in Londen
Om met die laatste groep te beginnen: dat was echt heel bijzonder. Via oud-ING-collega Ilonka Coenraad kwam ik in contact met een leesclub die bestaat uit Nederlandse vrouwen die al jaren in Londen wonen. Samen lezen ze Nederlandse romans en praten er graag en lang over in een restaurant. Aangezien de lockdown in Londen nog strenger is dan bij ons, besloten ze over te gaan op een Zoom-bijeenkomst en nodigden ze mij uit om er digitaal bij te zijn. Het werd een intensieve, leuke avond, waarbij de leesclubleden het naadje van de kous wilden weten en tal van boeiende vragen over Leegland stelden. Ik vond het zo leuk dat ik nu zit te broeden op een plan om vaker zo’n digitale leesclubavond te organiseren.
Lezen bij Hebban
Terwijl de Londonse leesclubavond in de intimiteit van onze eigen schermpjes verliep, wordt er op Hebban in het volle licht over Leegland gediscussieerd. Wie dat leuk vindt, kan die discussie online hier volgen. Vijftien leden van de Hebban-gemeenschap schreven zich begin november in voor de Leegland-leesclub en kregen een exemplaar toegestuurd. Vlak voor kerst had iedereen het boek uit en barstte de discussie aan de hand van een aantal vragen los. Ook konden de leden vragen aan mij stellen en van die mogelijkheid werd flink gebruik gemaakt. Het idee van een Hebban-leesclub is dat je na het lezen van het boek actief meedoet aan de discussie en uiteindelijk een eigen recensie schrijft en online verpreidt.
Leegland maakt de tongen los
Die eerste recensies staan inmiddels online en op de speciale leesclubpagina staat een karrevracht aan opmerkingen, vragen, kritiekpunten en complimenten. Het is soms best even slikken om te lezen wat deze kritische lezers vinden. Zo was er discussie over de vraag of Leegland een jeugdboek is of een boek voor volwassenen. Ook lieten de leesclubleden weten wat ze vinden van de wereld die ik in Leegland schetste. Sommige lezers zagen die wereld helemaal voor zich, andere willen juist veel meer details weten en hebben nog veel vragen. Binnenkort komt er een einde aan de bespreking van Leegland door de leesclub en schrijft de coördinator een eindverslag. Een link volgt hier op de website!
Balans tussen tempo en karakterontwikkeling
Waar de meeste lezers het over eens zijn is dat de schrijfstijl van Leegland toegankelijk en lekker leesbaar is en dat het verhaal veel vaart heeft. Dat maakt het zeker geschikt voor jongeren die niet zo snel naar een boek grijpen. Filmisch is een term die vaak terugkomt en mij erg blij maakt. Maar dat hoge tempo betekent volgens een aantal lezers ook dat ze te weinig gelegenheid hebben om eens rond te kijken in de wereld van Leegland. Ook had ik volgens hen meer kunnen doen aan de karakterontwikkeling van Senna, Eva en Julius. Of dat zo is? Dat laat ik aan de lezers over, al weet ik wel hoe lastig is om een goede balans tussen dit soort zaken te vinden.
Vragen, vragen en nog meer vragen
Verder hebben lezers nog allerlei vragen. Leegland heeft blijkbaar het nodige losgemaakt. Waar ging die klimaatoorlog eigenlijk over, hoe zit de overheid van de Republiek in elkaar en hoe is de staat van de techniek in het land? Ze willen meer weten over Charlotte Martens en Kosse Lester. Over de beweegredenen van Walter. Vragen waarover ik wel degelijk heb nagedacht. Sommige details heb opzettelijk weggelaten omdat ik ze aan de verbeelding van de lezer wil overlaten. Of omdat de personages ook niet weten hoe het echt zit. Ook ben ik huiverig voor zogenaamde infodumps. Uitgebreid oreren over de geschiedenis van het land terwijl je wordt achtervolgd door soldaten/de geheime dienst/piraten vind ik ongeloofwaardig. Daar komt Dan Brown alleen mee weg.
Wat neem ik mee voor deel 2?
Toch zetten al die vragen mij zeker aan het denken over deel 2. Wat hebben lezers echt gemist? Wat kunnen ze juist waarderen? Wat vinden ze van de personages en de wereld?. Zo hebben verschillende personages het loodje gelegd en ik weet dat veel lezers dat jammer vinden. Maar ja, het is wel een dystopie, mensen, en in zo’n grimmige wereld kan het niet anders dat er personages sneuvelen, ook als ze interessant of zelfs aardig zijn. Het is dus niet zo dat ik voor deel 2 met al die wensen en verzoeken rekening ga houden. Het is en blijft mijn verhaal en je kunt niet al je lezers tevredenstellen. Dat kan nooit: denk maar eens aan wat de makers van de StarWars-saga van de fans over zich heen hebben gekregen.
Nog niet klaar met Leegland!
De reacties van de Londense leesclub en die van Hebban heb ik met plezier en nieuwsgierigheid gevolgd. Soms is het even slikken, soms word ik er heel blij van. De vraag van veel lezers naar een vervolg moedigt mij aan om snel door te gaan met schrijven. Ik ben nog niet klaar met Leegland en ik ben blij dat veel lezers ook graag meer willen.
Leuk om dit te lezen! En ik ben blij dat de ontmoeting met de Londense dames zoveel inspiratie geboden heeft!